W okolicy Łodzi w 1914 r. rozegrała się Bitwa pod Łodzią, której front był rozciągnięty na kilkadziesiąt kilometrów. W jej wyniku w okolicznych miejscowościach, pod którymi rozgrywały się działania zbrojne, znajdują się cmentarze, mogiły zbiorowe i pojedyncze groby żołnierskie. Bitwa pod Łodzią była jedną z trzech największych bitew na froncie wschodnim I wojny światowej w jej początkowej fazie. Rozegrała się na przełomie listopada i grudnia 1914 r. pomiędzy armią niemiecką i rosyjską z wynikiem nie rozstrzygniętym ze wskazaniem na Niemców. W trwających kilka tygodni walkach zginęło według szacunkowych danych ok. 200 tys. żołnierzy obu armii. Powstałe cmentarze wojenne liczą po kilka tysięcy pochówków (np. Gadka Stara), ale też są wśród nich małe wiejskie cmentarze, jak te, które były przedmiotem niniejszego projektu – w Bechcicach (Bechcice Kolonia) i Pawlikowicach, miejscowościach powiatu pabianickiego.
Cmentarz wojenny w Pawlikowicach w powiecie pabianickim znajduje się w lesie przy drodze do Ślądkowic. Jest trudny do odnalezienia, praktycznie niewidoczny z drogi mimo jego niewielkiego od niej oddalenia, brak też jakichkolwiek znaków informacyjnych. Spoczywa tu co najmniej 1000 żołnierzy armii niemieckiej i rosyjskiej poległych w czasie walk. Przez Pawlikowice w grudniu 1914 roku wycofywały się pod ciężkim ogniem niemieckim oddziały rosyjskie, które poniosły podczas odwrotu ciężkie straty.
Do pobrania: Raport z inwentaryzacji cmentarza
Galeria zdjęć z cmentarza wojennego w Pawlikowicach:
